LİF ve LİF ÇEŞİTLERİ

Tekstil yapılarının temel unsurunu teşkil eden lifler, tahmin edildikleri kaynakların türlerine göre isimlerle adlandırılır. Örnek yün lifi, keten lifi ve sentetik lifler gibi. Elde ediliş şekillerine göre ise,  iki ana guruba ayrılırlar; doğal ve suni lifler.

1. Doğal lifler

Doğada hazır halde bulunan liflerdir. Temin edildikleri kaynaklara göre, üç gurupta toplanırlar. Bitkisel Lifler (Pamuk, Keten, Kenevir, Jüt…), Hayvansal Lifler (yün, keçi kılı, angora)  ve ipek. Ham ipek sert ve mattır. Pişirildikten sonra parlaklık, yumuşaklık ve akıcılık kazanır.

2. Kimyasal lifler

Kimyasal yollardan elde edilen iki tür liften bahsedebiliriz:

2.1. Rejenere lifler

– Selülozik lifler (viskoz, selüloz nitrat, selüloz asetat) (Lyocel/modal viskon)  

– Proteinik lifler(kazein, mısır proteini, yer fıstığı, soya lifleri)

–  Madensel lifler(cam, seramik lifleri)

Yakma testleriyle elyaf tanıma yöntemleri

Önce elyafın ısıya tepkisi ölçülür. Ateş elyafa yavaş yavaş yaklaştırılır. Elyaf, ateşten uzaklaşıyor mu yoksa hemen yanıyor mu ona bakılır. Çıkan koku çok önemlidir. Söndükten sonra kül testi yapılır.

Pamuk, keten, kenevir

Hemen alev alır, çabuk yanar. Erimez, yanmış kâğıt kokusu verir, siyah ve gri kül bırakır.

Yün, tiftik, angora

Alev alır, yavaş yanar, kendi kendine söner. Yanmış saç kokusu verir. Siyah gevrek bir madde bırakır.

İpek

Hafif bir cızırtıyla ile yanar, hafifçe erir. Yanık saç kokusu verir.

Viskon

Hemen alev alır. Cızırtı ile yanar, kendi kendine sönmez. Yanmış kâğıt kokusu verir. Koyu siyah veya koyu gri kül bırakır.

Triasetat

Selüloz gibi yanar. Hemen alev alır, büzülür. Siyah sert bir kalıntı bırakır.

Polyamid

Alev karşısında büzülür. Yavaş yavaş eriyerek yanar. Kolay kırılmayan sert bir topak haline gelir, dumanı bayazdır.

Polyester

Polyamide benzer. Yalnız dumanı siyahtır ve is bırakır.

Akrilik

Kolay alev alır, kendi kendine sönmez, eriyerek yanmaya devam eder. Sert, siyah yanık et kokusunda bir cisim meydana getirir. Dumanı siyah ve islidir.

Cam elyaf

Yanmaz, fakat kor haline gelir. Erir, büzülerek boncuklaşır.

Asbest

Erimez, alev almaz. Yanmaz, kor haline gelir.

Propilen

Erir ama yanmaz, kahverengi kalıntı bırakır.

Nylon

Alevden eriyerek kaçmaya çalışır. Yavaş yavaş eriyerek sert topak bırakır.