Zübeyde Şahin
Tekstil Mühendisi
Kaynak talep eden rakibine umut verici ve sürdürülebilir bir alternatif olsa bile, kenevir hala pamuktan daha az popüler. Bununla birlikte, bu daha ucuz ve yüksek performanslı kumaş, giyim endüstrisinde devrim yaratmaya yardımcı olabilir. Endüstri bu çevre dostu tekstil çözümünü benimsemelidir. Pamuk gibi, kenevir giysiler de hafif ve emicidir.
Geçmişten Günümüze Uzanan Kenevir Lifi
Kenevir bilinen en eski kumaşlardan biridir. İlk olarak 10.000 yaşında denizciler tarafından ve endüstriyel bir kumaş olarak kullanılmıştır. O zamanlar, onu değerli kılan gücüydü. Bugün, sürdürülebilir olduğunu ve uygun işleme ile şık görünmesinin sağlanabileceğini de biliyoruz.
Birçok küçük, kenevir bazlı giyim hattı ortaya çıktı. Armani, Calvin Klein ve Ralph Lauren gibi büyüklerin de kenevir koleksiyonları var. Emma Watson’ın ayrıca Pure Threads adlı bir organik kenevir giyim hattı var.
Livia Firth ve Woody Harrelson gibi yıldızlar da kırmızı halılarda kenevir kıyafetleri giydiler. 2022, kenevir tekstil endüstrisinin nihayet podyumdan çıktığı yıl olabilir ve popüler kültürün bir parçası olur. Aralarından seçim yapabileceğiniz çeşitli marka seçenekleri ve ayrıca kopyalanacak ünlüler var. Kenevir ürünleri için tedarik zincirleri gelişecek.
Bir kumaş kaynağı olarak, kenevirin konuşma dilindeki itibarı, hippi kültürünün yayılmasıyla arttı ve o zamandan beri belli belirsiz, muadilleri kadar rafine olmayan çevre dostu bir malzeme olarak anılıyor; keten ve pamuk. Bununla birlikte, pamuğu sürdürülebilir bir elyaf haline getirmek için çok büyük çabalar sarf edilmiştir (örneğin Supima Cotton).
Bununla birlikte, son derece çevre bilincine sahip ürün şirketi Earth Easy’ye göre, 1920’lere kadar Amerikan kıyafetlerinin yüzde 80’inin kenevir tekstillerinden yapıldığı ortaya çıktı. Görünüşe göre Henry Ford, bir zamanlar Amerikalı çiftçilere yardım etmek için kısmen kenevirden bir araba iç kısmı üretti. George Washington, ip ve diğer malzemelerin üretimi için kenevir yetiştirdi.
İlk kenevir bitkilerinin 10.000 yıl önce lif haline getirildiği yazılmıştır. Peki neden şimdi daha az popüler? Özellikle 60’larda yeniden canlanmasından bu yana, kumaş üretimi için daha çevre bilincine sahip bir seçenek olduğu biliniyor.
Daha Yeşil Bir Hasat
- Kenevir çevre dostu bir üründür.
- Çok az pestisit veya gübre gerektirir
- Çok az su kullanır. Neredeyse pamuğun yarısı kadar.
- Ayrıca, Earth Easy tarafından da belirtildiği gibi, erozyonu önlemeye ve üst toprak kalitesini korumaya yardımcı olan uzun kökleri nedeniyle her büyüme döngüsünde toprağı yeniler.
Kenevir, birçok ılıman bölgede hızlı ve kolay bir şekilde yetişir ve minimum büyüme gereksinimleri nedeniyle daha ucuz olduğu bildirilmektedir. Mahsul, dört ayda dönüm başına 5-10 ton selüloz elyaf hamuru üretebilir ve neredeyse tamamen yenilenebilir.
Kenevir üretim sürecinde hiçbir şeyin israf edilmesine gerek yoktur. Sapları lif için kullanılırken tohumları yağ ve gıda takviyesi yapmak için kullanılabilir. Son olarak, endüstriyel kenevir bitkileri ağaçlardan daha fazla karbondioksit emer. Bazı savunucular, karbon negatif olmasa da karbon nötr olduğunu iddia ediyor.
Kenevir Tekstilleri Ana Perakendede Hala Daha Az Tercih Ediliyor
Kenevir performansı pamuğa benzer ancak kenevir daha güçlüdür, hatta belki de pamuğun çekme mukavemetinin üç katıdır.
UV’ye ve küfe karşı dayanıklıdır, bu da onu dış mekanda giymek için mükemmel kılar. Kenevir/ipek ve kenevir/pamuk gibi farklı dokular oluşturmak için diğer liflerle de karıştırılabilir.
Peki neden daha yaygın olarak kullanılmıyor? Şimdiye kadar tüm üretim yöntemlerinde kenevir, pamukla aynı beyazlığı ve yumuşaklığı sunamıyor. Ancak araştırmalar bunu değiştiriyor. Kanada’da, endüstriyel keneviri yumuşak, beyaz bir pamuk hissine dönüştüren yenilikçi bir enzim işlemi Crailar Technologies (önceden Kenevir Kasabası olarak bilinen bir elyaf şirketi) tarafından üretilir.
Bitkide doğal olarak bulunan pektinler nedeniyle kenevir (keten ve ketenin yanı sıra) çok sert olduğundan, Crailar’ın sak kumaşlarının giyerken rahat olması için “yüzlerce kez” yıkanması gerekiyordu. Bu nedenle, Kanada üniversitelerinde yapılan araştırmalarla birlikte Crailar, doğal olarak oluşan enzimlerin ham lifi durulamak ve tüm pektinleri uzaklaştırmak için kullanılabileceğini ve bunun sonucunda yumuşak, ince bir lif elde edilebileceğini keşfetti.
Kenevir lifi yine de, genellikle pamukla karıştırılır. İyi karşılanmış bir örnekte, Levi’s WellThread denim koleksiyonunda “pamuklu” kenevir kullanılıyor. Ancak keneviri pamukla birleştirmek çevresel saflığını azaltır mı?
Bir koleksiyondan çok daha fazlası olan Levi’s® Wellthread®, bir gelişim laboratuvarıdır. Daha sürdürülebilir bir gelecek yaratmak için birtakım tasarım ve üretim zorluklarını detaylı bir şekilde ele alma çabasıdır. İlkbahar/Yaz 2021 sezonunda bu gelişmeler; %55 kenevir karışımlı kumaşlar, yeni doğal boya teknikleri, organik olarak yetiştirilmiş pamuğun genişletilmiş kullanımı ve her Wellthread® ürününün geri dönüştürülebilirliğini kapsayan heyecan verici stil ve inovasyonlar şeklinde karşımıza çıkıyor.
Pamuk ekinleri, her yıl küresel çevreye milyonlarca ton pestisit salıyor ve değerli su kaynaklarımızı emiyor. Bununla birlikte, daha azını kullanma amacı, % 100 pamuk veya Pes’e güvenmekten kesinlikle daha sürdürülebilir, bu da kenevir ilavesini gerekli yeni bir tekstil tercihi baskısı haline getiriyor.
Kenevir Kumaş Nasıl Kullanılır?
Kenevir endüstrisinin büyük bir kısmı ağırlıklı olarak giyim üzerine odaklanmıştır.
Başlangıçta, kenevir kumaşı, kenevir bitkisini seven insanlar için bir yenilik öğesi olarak görüldü ve takdir edildi.
Kumaş, esrar alt kültüründe hala büyük bir hit olmaya devam ediyor. Ancak yıllar geçtikçe, dünyanın her yerinden insanlar, genellikle olumsuz çağrışımları olan marihuana ile olan ilişkisinden ziyade faydaları için kumaşı takdir etmeye başladılar.
Kenevir kumaşları, çok çeşitli patojenik bakterilere karşı antibakteriyel aktiviteye sahiptir. Diğer tüm elyaflara kıyasla en iyi ısı kapasitesi oranına sahiptir, bu nedenle kullanıcıyı yazın serin, kışın sıcak tutar. İyi boyar ve kolayca renk değiştirmez. Aynı zamanda serttir ve pamuklu giysilerden daha esnek ve daha uzun ömürlüdür.
Aşağıdaki gibi kenevir giysileri bulabilirsiniz:
- Elbiseler, pantolonlar, ceketler, etekler ve çocuk giysileri
- Masa örtüsü
- Döşeme
- Çarşaf, yorgan ve battaniye gibi nevresim takımları
Dünyada Kenevir Kumaşı Üretimi
Çin, dünyadaki en büyük endüstriyel kenevir üreticisidir. Sadece 2018 yılında 6.000.000 dekar üstünde bitki üretimi yapılmıştır. Fakat gevşek iş kanunları ve yetersiz çevre düzenlemeleri nedeniyle, Çin’de üretilen kenevirin çevresel olarak sürdürülebilirliği ve toksik seviyesi belirsizdir. Çin’de üretilen kenevirin küçük bir kısmı kumaş üretimi için ayrılırken, büyük çoğunluğu yakıt, kağıt veya diğer endüstriyel ürünlerin üretimi için kullanılır.
Fransa, endüstriyel kenevirin en büyük ikinci üreticisidir. Avusturya, Şili ve İngiltere ise üretim yoğunluğu açısından listenin üstlerinde yer alır. Toplamda, dünya çapında 30’dan fazla ülke endüstriyel kenevir üretmektedir ve ABD’de endüstriyel kenevir üretimi yükseliştedir.
Türkiye’de izinli kenevir yetiştiriciliği; Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak illerinde ve bu illerin bütün ilçelerinde yapılabilmektedir.
